Ένα βιβλίο που την κράτησε «σε επαφή με την πραγματικότητα»  χαρακτηρίζει η κ. Βαγγελιώ Καρακατσάνη το μυθιστόρημά της που παρουσιάζεται στο Ηράκλειο την ερχόμενη Τετάρτη, 16 Δεκεμβρίου.

Την παρουσίαση, που θα γίνει στις 19.30 στο Επιμελητήριο (αίθουσα Καστελάκη) διοργανώνουν  το Σωματείο ενάντια στο στίγμα και την προκατάληψη για τις ψυχικές διαταραχές “Υπέρβαση” και ο Σύλλογος Φίλων και Συγγενών Ψυχικά Ασθενών “ΚΡΙΚΟΣ”

Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της 7ης ΥΠΕ Κρήτης ενώ για το βιβλίο, εκτός από τη συγγραφέα, θα μιλήσουν οι:
-Ευγενία Χουρδάκη, ψυχίατρος, υπεύθυνη του Ψυχιατρικού Τμήματος του Βενιζέλειου Νοσοκομείου Ηρακλείου.
-Φρόσω Μαρκοδημητράκη, ψυχολόγος, υπεύθυνη του ξενώνα
-Εύη Γαρεδάκη, υπεύθυνη τύπου της 7ης ΥΠΕ Κρήτης
Χαιρετισμό θα απευθύνει η υποδιοικήτρια της 7ης ΥΠΕ Άννα Τριχοπούλου

«Μοιράστηκα μαζί του δύσκολες προσωπικές στιγμές αλλά ταυτόχρονα το είδα και σαν πρόκληση» αναφέρει η συγγραφέας, μιλώντας στο Cretalive για το βιβλίο και υπογραμμίζοντας τα προβλήματα που προέρχονται από το κοινωνικό στίγμα της ψυχικής νόσου

 

Πώς άρχισατε να γράφετε;

Μικρή θυμάμαι οτιδήποτε και αν μου συνέβαινε έγραφα… Έφτιαχνα ατάκες, ζούσα με τους ήρωες των παιδικών μου χρόνων και αφού διάβαζα ένα βιβλίο σημείωνα και κρατούσα την ουσία. Αργότερα κάθε που διάβαζα ένα βιβλίο ήταν για μένα μια πηγή έμπνευσης… με ενέπνεε να γράψω είτε κάποιο ποίημα, είτε να φιλοσοφήσω, .είτε απλώς να ενστερνιστώ τον τρόπο που ο ήρωας αντιμετώπιζε τα πράγματα στην καθημερινότητά μου. Μάθαινα δηλαδή διαρκώς, διάβαζα και μάθαινα!

Υπήρξε κάποιο γεγονός που στάθηκε αφορμή για τη συγκεκριμένη προσπάθεια;

Ναι. Το 2008 νόσησα από ψυχική διαταραχή και η γιατρός μου είπε να κάτσω σπίτι και να μην κάνω απολύτως τίποτα. Μου ήταν λοιπόν αδιανόητο να μην κάνω τίποτα, έτσι ξαφνικά, ενώ πριν που ήμουν πάρα πολύ δραστήρια. Παράλληλα είχα πάρα πολλές σκέψεις που δεν ήθελα να τις πετάξω. Έτσι ξεκίνησα να γράφω και έγραψα μονοκοπανιά τα δέκα πρώτα κεφάλαια. Μετά το άφησα… Το νήμα το ξανάπιασα το 2011 όταν έκανα πάλι επεισόδιο όπως λέγεται και αναγκάστηκα πάλι να μην ασχολούμαι με τίποτα. Έτσι το βιβλίο αποτελεί για μένα μια κατάθεση ψυχής και παράλληλα, επειδή έγραφα κάτω από το πνεύμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, με κράτησε σε επαφή με την πραγματικότητα, μοιράστηκα μαζί του δύσκολες προσωπικές στιγμές.

Γιατί διαλέξατε έναν αινιγματικό και οπωσδήποτε ευρηματικό τίτλο. Θέλετε να μας πείτε δύο λόγια για το πώς προέκυψε;

Η ρίζα είναι η αφορμή που δεν ήταν άλλη για μένα από το κοινωνικό στίγμα για την ψυχική νόσο που όπως όλους τους πάσχοντες έτσι κι εμένα με έπνιγε, σαν να υπήρχε ένα πλέγμα φόβου πάνω από το κεφάλι μου.  Ταυτόχρονα δηλώνει την ατέρμονη πάλη του κεντρικού ήρωα μου, του Μανολιού, να βρει την αιτία του κακού, την αιτία των προκλήσεων που κάθε φορά αντιμετωπίζει για να ξεπεράσει τις διάφορες καταστάσεις που ζει. Ο αετός από την άλλη, πετάει ψηλά και διαγράφει κυκλική πορεία εκμεταλλευόμενος τα ανοδικά ρεύματα. Ξεπερνάει μπόρες και δυσκολίες. Εγώ τον τοποθετώ στους πρόποδες, στη ρίζα του βουνού, εκεί που συνήθως ζουν οι άνθρωποι γιατί θέλω να καταδείξω ότι ο άνθρωπος αποτελεί από τη φύση του κοινωνικό ον κατά τον Αριστοτέλη κι αυτή η κοινωνική συμβίωση έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη όλου του ανθρώπινου πολιτισμού.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για ένα νέο συγγραφέα να ασχοληθεί με την συγγραφή ενός βιβλίου;

Έχει φυσικά τις δυσκολίες του και για μένα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να αποδώσω κάτω από το πνεύμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού το κοινωνικό στίγμα της ψυχικής νόσου, ένα ευρύτερο δηλαδή θέμα με το οποίο έχουν ασχοληθεί ελάχιστοι συγγραφείς. Ήταν για μένα μια πρόκληση.  Και βέβαια μέσα από τη συγγραφή βίωσα την κάθαρση, μια εντελώς ψυχοθεραπευτική διαδικασία, η οποία με βοήθησε να απαλλαγώ κι εγώ η ίδια από τα όποια ψήγματα στίγματος διέθετα.

Από που αντλείτε έμπνευση; Έχετε επηρεαστεί από την εποχή της πνευματικής και οικονομικής κρίσης;

Έμπνευσή μου είναι ο αγώνας του ανθρώπου να ζήσει σαν άνθρωπος χωρίς κρίσεις, πολέμους, ανεργία κτλ. και υπάρχει μεγάλη ανάγκη στην εποχή μας για πνευματική τροφή, μιας και αυτή θα μετουσιωθεί ή όχι, σε δράση για την ανατροπή των πραγμάτων.  Ο άνθρωπος πρώτα εμπνέεται και μετά δρα. Όσον αφορά την καπιταλιστική κρίση και βέβαια έχω επηρεαστεί και εγώ και οι ήρωες μου. Αν δεν είχαν επηρεαστεί θα ήταν ήρωες μιας χρήσης με ιλουστρασιόν περιτύλιγμα.

Ποια είναι η θέση του βιβλίου στη σημερινή ελληνική κοινωνία της κρίσης;

Δυστυχώς όσο περνάει ο καιρός το μυθιστόρημα μου γίνεται όλο και πιο επίκαιρο. Καθημερινά έρχεται στο προσκήνιο, συχνά με βίαιο τρόπο, η ψυχική νόσος. Συντελείται μέσα μας μια ατέρμονη διαπάλη που συνοδεύει κάθε τι που μας συμβαίνει, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά από τον αγώνα για ένα πιάτο φαί, ζητούμενο σε χιλιάδες οικογένειες, μέχρι τον αγώνα για προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη. Και είναι δεδομένο ότι διέξοδος υπάρχει σε κάθε δυσκολία που ζούμε, πλην φυσικά των ζητημάτων που έχουν να κάνουν με την σωματική υγεία, στα οποία πάλι μπορεί να δώσουμε μια μάχη με αισιοδοξία και να βγούμε νικητές ή να παραιτηθούμε εξ αρχής και να είμαστε έτσι κι αλλιώς χαμένοι. Όπως λέει και ο Μπρεχτ «όποιος δεν έχει τον αγώνα μοιραστεί, θα μοιραστεί την ήττα!»

Έχετε αγωνία για την αποδοχή του βιβλίου;

Μέχρι να πάει στο τυπογραφείο ήμουν πάνω σε αναμμένα κάρβουνα. Τώρα έχω γαληνέψει και περιμένω με χαρά την κριτική των αναγνωστών, όποια κι αν είναι αυτή.

Ποιοι είναι οι πρώτοι άνθρωποι που διάβασαν το βιβλίο;

Μερικοί φίλοι μου όταν δεν ήταν ακόμα ολοκληρωμένο, που με ενθάρρυναν να συνεχίσω να γράφω και τα παιδιά της Υπέρβασης που μου υπέδειξαν πως έπρεπε να το εκδώσω για να παραδειγματιστούν και άλλοι από τους ήρωες του βιβλίου.

Υπάρχουν σκέψεις για ένα ακόμα βιβλίο;

Θέλω να γράψω ακόμα ένα βιβλίο για την ψυχική νόσο, κάτι σαν αστυνομικό μυθιστόρημα, που θα περιέχει τα όλα συμπτώματα του πάσχοντος που βρίσκεται σε κρίση. Αυτή η ιδέα με τριβελίζει καθημερινά. Με αυτό το δεύτερο βιβλίο νομίζω ότι θα έχω ολοκληρώσει ότι θέλω να πω γύρω από το μύθο την τρέλας. Θα είναι σαν να απομυθοποιώ τον μύθο της τρέλας…

Στο πέρασμα του χρόνου πόσο έχει αλλάξει ο χαρακτήρας σας;

Ο άνθρωπος είτε αλλάζει, εξελίσσεται καθημερινά, είτε βουρκώνει, μένει στάσιμος που σημαίνει ουσιαστικά ότι μένει πίσω. Ασφαλώς και έχει αλλάξει ο χαρακτήρας μου, έχω μάθει να ακούω, να παρακολουθώ τους ανθρώπους που συναναστρέφομαι, να μην βιάζομαι να βγάζω συμπεράσματα και φυσικά να συνομιλώ με τον εαυτό μου, να απολαμβάνω δηλαδή ώρες δημιουργικής μοναξιάς.

Πως είναι η καθημερινότητα ενός συγγραφέα; Ποιες  άλλες είναι οι δραστηριότητές σας;

Ζω και αναπνέω όπως όλοι οι άνθρωποι. Καθαρίζω το σπίτι, μαγειρεύω, περπατάω, βγάζω φωτογραφίες, βλέπω ταινίες, ενημερώνομαι για τις εξελίξεις, βγαίνω έξω με τους φίλους μου και φυσικά διαβάζω… Όχι συνεχώς, όχι ασταμάτητα αλλά διαβάζω. Και επειδή ως αναγνώστρια έχω αφήσει βιβλία και βιβλία στη μέση, πιστεύω ότι και οι δικοί μου αναγνώστες έχουν αυτό το δικαίωμα. Αν δεν βρουν κάτι που να τους ελκύσει να συνεχίσουν την ανάγνωση τους προκαλώ να πετάξουν το βιβλίο μου μακριά. Να σημειώσω βέβαια ότι όλες τις δραστηριότητες μου τις διαπερνά σαν ένα αόρατο νήμα η πάλη για μια άλλη κοινωνία που θα έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.

Ποια η σχέση σας με το διαδίκτυο και τα μέσα της τεχνολογίας;

Το διαδίκτυο είναι στοιχείο της καθημερινότητας μου, δίνει δυνατότητες, αλλά ως μέσο που το διαχειρίζεται η αστική τάξη είναι απολύτως ελεγχόμενο και γιατί όχι; επικίνδυνο! Καθημερινά κατακλυζόμαστε από ειδήσεις που δεν έχουν διασταυρωθεί, από υλικό που μπορεί να μην έχει απολύτως καμία σχέση με την πραγματικότητα γι’ αυτο χρειάζεται φιλτράρισμα και επαγρύπνηση. Σου δίνει μια αίσθηση ελευθερίας αλλά ταυτόχρονα αδρανοποιεί τον κόσμο… Βγαίνει ο καθένας και γράφει τον πόνο του, το κοντό του και το μακρύ του, κι έχει την εντύπωση πως ο πόνος… πέρασε!

Ποιο είναι το αγαπημένο σας ρητό;

«Ο σωστός δρόμος είναι ο ανήφορος!» του Ν. Καζαντζάκη.

Ποια είναι η πρώτη σκέψη που κάνετε το πρωί;

Τι θα κάνω σήμερα;

Το βράδυ με ποιες σκέψεις κοιμόσαστε;

Με το νέο μου βιβλίο…

Τι είναι αυτό που σας γεμίζει και σας βοηθάει να συνεχίσετε το γράψιμο;

Η πίστη στη δύναμη του ανθρώπου και ταυτόχρονα η θέλησή του να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.

Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα σας δυσκολεύει τη γραφή σας;

Η ανυπομονησία μου.

Τι αγαπάτε στους ανθρώπους;

Την  ειλικρίνεια και το αίσθημα του δίκιου.

Τι δεν συγχωρείτε στους άλλους;

Την προδοσία και την αδράνεια.

Τι σημαίνει για εσάς ευτυχία;

Να μοιράζομαι τη ζωή μου με τους ανθρώπους που αγαπώ.

Ποιο είναι κατά την άποψή σας το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο.

Η μοιρολατρία. Μπορεί κάποιος να πάει σε έναν γιατρό και να μην έχει τίποτα και να φύγει με τις χειρότερες σκέψεις. Μπορεί από την άλλη να έχει μια πολύ σοβαρή ασθένεια και να φύγει πιστεύοντας ότι θα την νικήσει. Θέλω να συμβιώνω με αισιόδοξους ανθρώπους, όχι γενικά και αφηρημένα αισιόδοξους, αλλά με ανθρώπους που η στάση τους στη ζωή τους κάνει φύση και θέση αισιόδοξους.

Τι χρειάζονται οι σημερινοί άνθρωποι για να είναι ευτυχισμένοι;

Έναν καλό γιατρό, μια κουβέντα παρηγοριάς, ένα χάδι, ένα άγγιγμα ψυχής.

3 βιβλία που επηρέασαν τη διαμόρφωση της προσωπικότητας σας και την πορεία σας;

Που ΄ναι η μάνα σου, μωρή; της Δήμητρας Πέτρουλα.

Αναφορά στον Γκρέκο του Νίκου Καζαντζάκη.

Ο αλχημιστής του Πάολο Κοέλιο.

Το βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει;

Οι άνθρωποι της αβύσσου του Τζακ Λόντον.

Το βιβλίο που διαβάζετε αυτές τις μέρες;

Τρία. Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας του  Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, το Αγάπησε τον εαυτό σου η ζωή θα σε αγαπήσει της Μπενσάιντ Κάτριν και την Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη.

Υπάρχει κάτι που πιστεύετε ότι σας χρωστάει η ζωή;

Η ζωή χρωστάει σε όλους της γης τους κολασμένους… Χρωστάει δικαιοσύνη και ανθρωπιά. Και φυσικά δεν εννοώ εκείνους που κοπίασαν αλλά δεν είδαν τους κόπους τους να μετουσιώνονται σε χειροπιαστά, απτά αποτελέσματα. Γιατί πάντα ότι δίνεις παίρνεις, αλλά θα πρέπει να έχεις και τη γενναιότητα να αναγνωρίζεις ότι η ζωή σου επιστρέφει.

 

Σύντομο βιογραφικό

Η Βαγγελιώ Καρακατσάνη κατάγεται από το Μοχό και σήμερα ζει στις Αρχάνες. Είναι παντρεμένη με το Νίκο Λουτράρη.
Είναι Αρχιτέκτων Τοπίου ΤΕ.
Εργάστηκε σαν δημοσιογράφος στην εβδομαδιαία εφημερίδα Ν. Λέσβου «Νέο Εμπρός» και στη συνέχεια ως διευθύντρια σύνταξης στο παγκρήτιο περιοδικό «Οικοδομώ», ενώ συνεργάστηκε με διάφορα έντυπα.
Ανέπτυξε έντονη κοινωνικοπολιτική δράση από τα σπουδαστικά της χρόνια, διετέλεσε Πρόεδρος Δ.Σ. της Ένωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ν. Ηρακλείου και σήμερα είναι Πρόεδρος Δ.Σ. του Σωματείου ενάντια στο στίγμα και την προκατάληψη για τις ψυχικές διαταραχές, «Υπέρβαση».
Το μυθιστόρημα «Στη ρίζα τ’ αετού», είναι το πρώτο έργο της που εκδίδεται.
vagkara@gmail.com